رویایی موافقان و مخالفان جشنواره فجر

ستاره صبح-مصطفا صباغ، روزنامه‌نگار
جشنواره فیلم فجر به عنوان مهم‌ترین رویداد سینمایی ایران همیشه صحنه حضور و ابراز نظر هنرمندان سینمای ایران بوده است؛ اما حاشیه‌های سی و هشتمین دوره جشنواره پیش از آغاز آن، شروع شد، جایی که بعد از اتفاقات تلخ آبان و دی 1398، تعدادی از سینماگران تصمیم به کناره‌گیری از حضور در جشنواره (یا به عبارتی تحریم جشنواره) گرفتند که در رأس آن‌ها مسعود کیمیایی، فیلم‌ساز کهنه‌کار ایرانی قرار داشت. کیمیایی که امسال با تازه‌ترین اثرش «خون شد» قرار بود در جشنواره حضورداشته باشد، چند روز پس از سانحه تلخ سقوط هواپیمای اوکراینی، در پیامی ویدئویی انصراف خود را اعلام کرد. به فاصله کوتاهی شهاب حسینی، با انتشار نامه‌هایی در اینستاگرام، مخالفت خود با چنین رویکردی را اعلام کرد و نوشت سینماگران معترض باید از فضای جشنواره استفاده کرده و اعتراض‌هایشان را بیان کنند. موضع‌گیری شهاب حسینی موجب شد تا جشنواره از همان آغاز، بدل به صحنه تقابل دو چهره باسابقه و درعین‌حال محبوب سینمای ایران شود و موضوع تحریم جشنواره بر آن سایه بیندازد. رونمایی از پوستر جشنواره تنها دو روز مانده به آغاز این رویداد، دیر برگزار شدن نشست رسانه‌ای دبیر، انتخاب داوران از میان سینماگران همراه مدیران فرهنگی، برگزاری برنامه بزرگداشت تنها برای یک سینماگر برخلاف روند دوره‌های گذشته و از همه مهم‌تر انتخاب شعار «با سینما کنار هم باشیم» گویای شرایط خاص دوره سی و هشتم جشنواره فجر هستند. از طرفی گروهی از سینماگران که جشنواره فجر را از معدود فرصت‌های موجود برای عرضه و نمایش فیلم‌هایشان عنوان می‌کنند، به این موج پیوستند و از حضور خود در جشنواره دفاع کردند. اما شنبه شب و در آستانه نمایش فیلم «خون شد» در سالن رسانه‌ها، درحالی‌که مسعود کیمیایی اعلام کرد پای تصمیمش برای انصراف از جشنواره فجر ایستاده و برنخواهد گشت، شهاب حسینی در یک کنفرانس خبری دیرهنگام اما پرهیاهو در پایان فیلم «شین» جدیدترین کاری که او تهیه‌کننده‌اش است و در آن به ایفای نقش می‌پردازد، به بحث‌های اخیر درباره خود پاسخ داد. شهاب از تسلیت به بازماندگان قربانیان حوادث اخیر شروع کرد، اما بعد نوک پیکان انتقادش را سمت مسعود کیمیایی گرفت و گفت او روغن ریخته فیلم‌های پرانتقادش را نذر این ماجرا کرده و انصراف داده است! او گفت: «چهار سال است اصلاً در جشنواره نبوده‌ام. دینی به این جشنواره ندارم که از آن دفاع کنم. من از وحدت بین مردم دفاع می‌کنم از جدا نکردن طیف‌های مختلف. هرچقدر تلاش می‌شود تفرقه بیفتد، سعی می‌کنم از جلوگیری از آن دفاع کنم.» حسینی افزود: «برنمی‌تابم و نمی‌توانم ساکت بشینم که یک استاد پیشکسوت سینما که هر سال برخورد ناراحت‌کننده با آثارش شده است، امسال فیلمی می‌سازد که می‌داند نسبت به آن هم واکنش منفی نشان خواهند داد و برای همین روغن ریخته را نذر امامزاده می‌کند؟ و سنگ بنایی می‌گذارد که نتیجه آن جز تفرقه‌افکنی نیست؟ و بقیه را در آمپاس اخلاقی می‌گذارد. این عین بی‌انصافی است. چرا یک نفر باید آن‌قدر آدم خودخواهی باشد که ملاحظه هیچ‌کس را نکند؟» وی با اشاره به بازتاب‌های مجازی نامه‌نگاری‌های اخیرش، گفت:‌ «چیزی که من را ناراحت و نگران کرد،‌ کامنت‌هایی بود که قابل باز پخش و خواندن نیست! و این غم‌انگیزترین قسمت ماجراست که مردمی نتوانند حرف دیگران را تحمل کنند. دو نامه نوشتم که تمام تلاشم را کردم باادب باشد،‌ جواب آن فحش و فضیحت نبود.» او همچنین از بهروز وثوقی هم یاد کرد و گفت: «برای آقای روحانی نامه‌ای مبنی بر رفع ممنوعیت بهروز وثوقی نوشتم. حیف که نمی‌شود بشنویم چگونه او در این سال‌ها تجربه اندوخته است و در این چهل سال چه سیری را طی کرده که در نامه آخر هنوز از ایمان قلبی خودش به خدا حرف می‌زند.» حسینی با تأکید بر اینکه قهر کردن راه چاره نیست، خاطرنشان کرد: «اگر صدای رسایی داشته باشند و از تریبون برخوردار باشند. نیازی نیست به خیابان بروند و با هزینه‌های سنگین فریاد بزنند. صدایی که شنیده نشود بلندتر می‌شود، اگر هنرمندیم و ادعا داریم، صدای مردم باشیم و هزینه‌ها را کم کنیم.»