ستاره صبح-* معلوم نیست که آیا ایران خواهد توانست به این آزمایش تاریخی شامل فشار حداکثری ترامپ، تشدید تهدیدهای نظامی، مصالحه دیپلماتیک - یا ترکیبی از هر دو پاسخ دهد.
* ایران خطراتی را در پیش رو دارد: جنگ بالقوه با ایالاتمتحده، وارونه شدن دستاوردها در خاورمیانه.
این موضوع آمریکاییها را متعجب میکند که چرا مردم و رسانههای عربی در دبی بندرت در جریان جلسات کنگره درباره استیضاح رئیسجمهور دونالد ترامپ، قرار دارند. در عوض توجه آنها عمدتاً بر روی بحران در ایران که در فاصله 600 مایلی کشورشان قرار دارد، متمرکز شده است.اعتراضات در ایران، عراق و لبنان، جو موجود را با اضطرار روبرو نموده است.چیزی که واضح است این است که رویکرد چالشی ایران در مواجهه با افزایش فشار آمریکا از طریق «در انتظار پیروزی دموکراتها در انتخابات نوامبر 2020 و سقوط دولت ترامپ نشستن» سختتر میشود.چیزی که کمتر مشخص است این است که آیا تهران خواهد توانست در کوتاهمدت به این آزمون تاریخی «سایه عملیات نظامی، مصالحه دیپلماتیک - یا ترکیبی از هر دو» پاسخ دهد.دیپلماتها در خاورمیانه استدلال میکنند که ایالاتمتحده خود را در موقعیت خوبی قرار داده است. موقعیتی که خواهد توانست انتخاب موردنظر را شکل دهد. آنها معتقدند واشنگتن با همکاری با متحدین اروپایی و کشورهای خاورمیانه، خواهد توانست از مشکلات ایران استفاده کرده تا پیشنهادی را برای کاهش تحریمها در ازای مسدود نمودن دستیابی ایران به سلاح هستهای و سیاست خارجی در منطقه را مطرح نماید.خطر ایران در این است که ریسک تشدید عملیات نظامی اهرمی شود برای جلبتوجه دنیا بهویژه پس از سرنگون نمودن پهباد آمریکایی و حمله ۱۴ سپتامبر به تأسیسات نفتی آرامکو در عربستانسعودی (توسط حوثی ها)، یا تصمیم بگیرد گامهایی را در کاهش محدودیتهای ناشی از توافق هستهای 2015 در خصوص غنیسازی اورانیوم تا سطح 60 درصد در نیروگاه هستهای فردو بردارد که تا 90 درصد موردنیاز سوخت بمب فاصله چندانی نخواهد داشت.تصور این که ایران بخواهد وارد مذاکرات موردنظر امریکا بدون کاهش تحریمها که ترامپ تا به حال بر آن اصرارداشته است، شود دشوار است. با این حال، این مسئله برای ایران نیز دشوار است که تصور کند وضع موجود پایدار خواهد ماند.چالشهای ایران با تظاهراتی که از 15 نوامبر آغاز شد بیشتر شد. تظاهراتی که قطع اینترنت و اضافه شدن نام وزیر ارتباطات ایران در لیست تحریمها را به دنبال داشت.بهطور همزمان، اعتراضات گستردهای در عراق و لبنان جریان یافت. آنچه تغییر کرده این است که رهبران ایران پس از مدتها اصرار بر این که آنها بهراحتی میتوانند تحریمها را تحمل کنند، حاضر به پذیرش این نکته شدهاند که فشارهای اقتصادی بر روی آنها رو به افزایش است - آنها در حال انجام اقدامات بیسابقه برای رفع مشکل میباشند. آنچه اعتراضات فعلی را برانگیخت، اعلامیه نیمهشب در 15 نوامبر مبنی بر قطع یارانه سوخت و افزایش قیمت بنزین بود.حسن روحانی رئیسجمهور ایران، اخیراً گفت، «ما نیز خوب میدانیم كه در شرایط عادی و آسانی نیستیم. شرایط بسیار پیچیده است. از زمان آغاز انقلاب تا امروز، ما هرگز در انتقال یک نفتکش از بنادر خود به جهان با مشکلات زیادی روبرو نشده بودیم».روحانی گفته است که حدود 25 میلیارد دلار از بودجه سالانه 39 میلیارد دلاری دولت توسط صادرات نفت پوشش داده شده است. فراتر از آن، کاهش صادرات باعث شده است تا صندوق بینالمللی پول به این پیشبینی برسد که اقتصاد ایران با کاهش 9.5 درصدی روبروست، درحالیکه تورم از 35 درصد نیز بالاتر خواهد رفت. پیشبینی تورم توسط ایران حدود 42 درصد است. تحریمهای اقتصادی هنگامیکه نوبت به تغییرات سیاسی میرسد از تاریخ درهمآمیختهای حکایت دارد. بر این اساس، تصور کردن لحظهای که قدرت غرب میتواند فراتر باشد دشوار است. در این حالت، آلمان، انگلیس و فرانسه باید آماده شوند تا اقدامات لازم برای برقراری مجدد تحریمهای بینالمللی علیه ایران در مورد نقض توافق هستهای 2015 همانطور که توسط وزیر خارجه آلمان پیشنهاد شده است را اعمال نمایند. به گفته دیپلماتهای ارشد، مسئله از طرف غرب این است که بهسختی میتوان درک کرد که ایران در سطح ملی و منطقهای خواستار چه چیزی است. حتی دشوارتر این که غرب نمیداند در ایران با چه کسی میتواند بهطور مؤثری مذاکره کند. تا زمانی که این پاسخها مشخص نشوند، رویکرد ادامه فشار حداکثری و آماده شدن برای طیف وسیعی از واکنشهای روزافزون و غیرقابلپیشبینی از جانب ایران البته با تمرکز بر روی بازدارندگی بهعنوان ابزاری در دیپلماسی است.
23 نوامبر 2017
تارنمای سی ان بی سی
برگردان شهدی
Asghar.shahdi@gmail.com