ستاره صبح-
موج سوم شیوع کرونا در ایران از ابتدای مهرماه آغاز شد و برخلاف دو موج قبلی بسیار طولانی‌تر بود و مبتلایان و قربانیان بیشتری داشت. در هفته‌های گذشته روند پاندمی با نوسان‌هایی کاهشی بوده اما در روزهای اخیر وضعیت در برخی استان‌ها به صورتی تغییر کرده که بسیاری از مسئولان نسبت به خطر آغاز موج چهارم هشدار می‌دهند.
۹ شهر قرمز در خوزستان
سخنگوی وزارت بهداشت روز شنبه اعلام کرده که در شبانه‌روز گذشته هفت هزار و ۱۲۰ مورد جدید ابتلا به بیماری کووید۱۹ در ایران شناسایی‌شده و ۷۴ نفر از مبتلایان جان خود را ازدست‌داده‌اند. به گفته سیما سادات لاری، در حال حاضر «بر اساس آخرین تحلیل‌ها»، ۹ شهرستان در وضعیت قرمز، ۳۹ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۲۲۸ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۷۲ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. بر پایه این گزارش شهرهای قرمز شامل آبادان، اهواز، بندر ماهشهر، دزفول، دشت آزادگان، شادگان، شوشتر، کارون و هویزه می‌شوند که همه در استان خوزستان قرار دارند. در سه هفته گذشته وضعیت هیچ شهر ایران به لحاظ شدت شیوع کرونا قرمز اعلام‌نشده بود. پیش از آن نیز ۱۰ شهر در استان مازندران در این وضعیت قرار داشتند.
کاهش شهرهای آبی
آنچه در هفته‌های اخیر موجب افزایش نگرانی درباره شروع موج چهارم پاندمی کرونا در ایران شده افزایش شدید تعداد شهرهای پرخطر و کاهش شمار شهرها در وضعیت آبی (کم‌خطر) است. تعداد شهرهای پرخطر در دو هفته گذشته بیش از دو برابر شده و شمار شهرهای در وضعیت آبی از ۳۰۶ به ۱۷۲ رسیده است. بر همین اساس در این فاصله تعداد شهرهای در وضعیت زرد نیز به شکل نگران‌کننده‌ای کاهش‌یافته است. ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت با توجه به افزایش موارد ابتلای جدید به بیماری کووید۱۹ در برخی استان‌ها هشدار می‌دهد که عدم رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و خودداری از سفر و شرکت در تجمع‌ها «می‌تواند موجب شعله‌ور شدن بیماری شود». ستاد ملی مقابله با کرونا با توجه به تعطیلی طولانی پس از ۲۲ بهمن ورود خودروهای غیربومی به برخی استان‌ها، ازجمله سه استان گلستان، گیلان و مازندران که بسیاری از شهرهای آن‌ها در وضعیت پرخطر قرار دارند را ممنوع اعلام کرد.
خطر ساده‌انگاری
انتظار می‌رود در هفته‌های باقی‌مانده تا آغاز سال نو، به‌خصوص در اسفندماه تردد در شهرها افزایش یابد. ایرج حریرچی هفته گذشته در یک گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود با توجه به داده‌های ثبت‌شده از طریق تلفن‌های همراه، کل کاهش ترددها به نسبت دوران پیش از شیوع کرونا فقط چهار درصد است و با خریدهای ماه پایان سال افزایش خواهد یافت. وزیر بهداشت، سعید نمکی به‌تازگی ابراز نگرانی کرده که «ساده‌انگاری و عادی‌پنداری اوضاع و بی‌توجهی به خطر بیماری» باعث وقوع خیز چهارم بیماری کووید۱۹ در ایران شود و هشدار داده اگر این خیز جدید رخ دهد «ارتفاعی به‌مراتب بیشتر از خیزهای قبلی خواهد داشت و سرعت انتشار آن به‌شدت بالاتر خواهد بود».
شیوع ویروس جهش‌یافته
در این میان خطر شیوع گونه جهش‌یافته ویروس کرونا در ایران بسیار نگران‌کننده ارزیابی می‌شود. این‌گونه جدید که قدرت سرایت به‌مراتب بیشتری دارد در برخی کشورها مانند بریتانیا و آفریقای جنوبی شایع است و به بسیاری دیگر از کشورها ازجمله ایران هم رسیده است. خبرگزاری ایرنا شنبه گذشته از قول غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان نوشته بود موارد بستری بیماران مبتلابه کووید۱۹ در این استان از ۸۵ نفر به ۲۶۰ نفر در روز افزایش‌یافته و به عبارتی سه برابر شده است. وزیر بهداشت ۲۵ بهمن با اشاره به مرگ یک زن ۷۱ ساله مبتلابه ویروس جهش‌یافته کرونا در شهرستان آبیک استان قزوین که به گفته او مسافرتی هم نداشته هشدار داد که این واقعه نشان می‌دهد «ویروس جهش‌یافته کرونا در کشور چرخیده و باید فکر کنیم زیرپوست هر شهر، روستا و خانواده‌ای می‌توان این ویروس را پیدا کرد». به گزارش ایرنا، سعید نمکی بابیان این‌که این ویروس جهش‌یافته کرونا بااقتدارترین نظام‌های بهداشتی و درمانی در اروپا را به‌زانو درآورده هشدار داد: «روزهای سختی برای ما آغاز می‌شود و بنابراین باید خودمان را برای مبارزه با چموش‌ترین ویروس جهش‌یافته کرونا آماده کنیم».
موج پیشرفته بیماری
دکتر مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به شیوع مجدد بیماری کرونا در کشور گفت: «در حال حاضر متأسفانه با شیوع مجدد بیماری کرونا و بیشتر شدن مراجعان به بیمارستان‌ها روبه‌رو شده‌ایم. من بر این باورم که در صورت شروع پیک چهارم بیماری کرونا تمام سنین را درگیر خواهد کرد. به‌طور احتمالی می‌توان گفت در اواخر بهمن و اسفند با موج پیشرفته‌تری از بیماری روبه‌رو خواهیم شد؛ درنتیجه بیمارستان‌ها شرایط ناگواری پیدا خواهند کرد. نکته‌ای که هم‌وطنان باید بدانند این است که ویروس کرونا کاری به سن و سال ندارد و همه افراد و گروه‌های سنی را درگیر می‌کند. افرادی که واکسن کرونا را هم تزریق کردند نباید فراموش کنند که همچنان این ویروس می‌تواند خطرناک باشد و به دیگران منتقل شود. بنابراین وظیفه همه ماست که در تمام مواقع احتیاط را رعایت کنیم و بی‌گدار به آب نزنیم و پروتکل‌های بهداشتی سه‌گانه را رعایت کنیم.» وی همچنین در ادامه تصریح کرد: «متأسفانه دیده‌شده که برخی از افراد بدون رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی در کنار هم تجمع می‌کنند که بسیار خطرناک است و بنابراین در حال حاضر معلوم نیست چند نفر در این تجمعات به ویروس کرونا مبتلا شده یا ناقل ویروس شده‌اند. ضمن آن‌که گزارش‌هایی از افزایش سفرها در تعطیلات داشتیم. بنابراین از مردم عزیز تقاضا می‌کنم که از هرگونه برنامه‌ریزی سفر برای عید نوروز و یا سایر تعطیلات خودداری کنند، زیرا همچنان با ویروس کرونا درگیر خواهیم بود و سایه این ویروس منحوس از سر کشور برداشته نشده است.»
خطای استراتژیک
همچنین دکتر مصطفی جلالی، متخصص بیماری‌های عفونی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: «متأسفانه در یک سال گذشته، چند بار دچار توهم و خطای محاسباتی پایان کرونا شدیم و چند هفته بعد در طوفان مرگ و ابتلا گرفتار شدیم. همین‌الان هم، تهران در مرز شکننده و ناپایداری قرار دارد. برخی شهرها، دوباره قرمز شده‌اند. برخی از همکارانم از افزایش کرونا در شهرهای حاشیه‌ای تهران یا برخی استان‌ها خبر می‌دهند. مردم هم که حدود یک سال درگیر این بیماری بوده‌اند خسته شده‌اند، کم‌کم دارند ماسک‌ها را برمی‌دارند و مهمانی‌ها را برقرار می‌کنند. این شتاب‌زدگی به نفع هیچ‌کس نیست و ما را دچار گرداب بدقلقی ویروس کرونا می‌کند. از طرفی مسئولان ذی‌ربط سینماها را هم به‌محض تغییر رنگ نامطمئن تهران، بازکرده‌اند. به تالارهای عروسی هم مجوز برگزاری مراسم داده‌اند، البته با رعایت پروتکل. طبعاً خنده‌دارترین ادعای ممکن رعایت فاصله‌گذاری و ماسک، در چنین مراسمی است.» وی با اشاره به این‌که کرونای انگلیسی هم وارد کشور شده و اگر اپیدمی شود، وضعیت بدتر می‌شود، گفت: «برای صدمین بار می‌گویم که کرونا تمام نشده است اما متأسفانه شاهد جدیت و نظارت کارآمد بالادستی نیستیم».
واکسن مطمئن
وی همچنین در پاسخ به این سؤال که «به کدام واکسن کرونا می‌توان صددرصد مطمئن بود؟» گفت: «به‌طور قطعی به هیچ واکسنی نمی‌توان مطمئن بود. چون اصلاً واکسن‌سازی در فرصتی کوتاه و با مجوز اضطراری مصرف، امکان اطمینان قطعی را ناممکن می‌کند. ما باید درست‌ترین و علمی‌ترین تصمیم را بگیریم و به اعتبار علمی یافته‌های موجود اطمینان کنیم. طبعاً سیاست و امنیت و رقابت هم بخشی از این چالشی‌ترین مناقشه‌ی قرن است. و بی‌اعتمادی بر اساس جدل‌های سیاسی، قابل‌درک است. روسیه زودتر از همه اعلام کرد که سه مرحله کارآزمایی بالینی خود را با موفقیت سپری کرده است. اما نتایج تحقیقات خود را در اختیار سازمان‌های علمی بین‌المللی قرار نداده است. طبعاً به دلیل ماهیت امنیتی نظامی روسیه که ولادیمیر پوتین، افسر سابق کاگ‌ب در رأس آن قرار دارد، واکسن مذکور از همان ابتدا زیر سایه‌ی شک و بدبینی قرار داشته و دارد. نتایج کارآزمایی سوم (که از همه مهم‌تر است) در هیچ مجله علمی منتشرنشده است. البته این به معنای نفی کامل واکسن روسی نیست؛ چه‌بسا واکسن خیلی خوبی هم باشد. اما در ساحتِ علم، ادعا نمی‌تواند کفایت ایجاد کند. و اتهام غرب‌گرایی و شرق‌گرایی، شانتاژ سیاسی برای رد گم کردن است».
تأیید علمی واکسن
جلالی همچنین خاطرنشان کرد: «جهان به‌سرعت در حال واکسینه شدن است. واکسن آسترازنکا با شیوه‌ی کلاسیک ساخته‌شده و توانسته تأییدیه‌ی اروپا را بگیرد و فعلاً مطمئن‌ترین واکسن موجود است که امکان ورود به ایران را دارد. و قرار بود از سوئد وارد شود. پیش‌تر، وزارت بهداشت اعلام کرده بود که واکسن روسی را وارد نخواهد کرد اما ناگهان خبر ورود قریب‌الوقوع آن را اعلام کردند. برخی کارشناسان و مسئولان اعلام کردند که واکسن روسی نخواهند زد. برخی چهره‌ها متهم شدند که چون در کارآزمایی واکسن ایرانی نقش دارند، به دلیل منافع شخصی، علیه واکسن رقیب موضع گرفته‌اند اما درهرصورت این موضوع توانست جسارت مخالفت ایجاد کند. اعضای مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی نیز اعلام‌کردند که بنا به وظیفه‌ی انسانی و شرعی، ورود این واکسن را دیپلماتیک می‌دانند و قاطعانه اعلام کردند که این واکسن نه‌تنها تأییدیه هیچ‌یک از منابع معتبر جهانی را ندارد، بلکه در داخل کشور خود نیز با ابهام و اعتراض مواجه است. امیدوارم اگر دولت اصرار دارد تا همچنان واکسن روسی را وارد کند، بکوشد تا از طریق علمی، و نه سیاسی، مردم را قانع کند، و نه مجبور. و بدتر از همه این‌که تلاش نکند تا با روش‌های مستقیم و غیرمستقیم، کادر درمان را موظف به تزریق واکسن روسی کند».