ستاره صبح-
سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در انگلستان و تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به ابراز علاقه جو بایدن در کمپین انتخاباتی‌اش نسبت به بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها گفت: «تیم بایدن به دنبال کاهش تنش منطقه‌ای است و نمی‌خواهد تنشی که ترامپ با ایران ایجاد کرد را حفظ بکند یا افزایش بدهد اما برای بازگشت به برجام به دنبال کسب امتیازات بالاتری است.» این دیپلمات پیشین در توضیح چرایی این موضوع خاطرنشان کرد: «دلیل این امر را می‌توان لابی صهیونیستی آیپک در داخل آمریکا، اسرائیل و عربستان با هزینه‌هایی که انجام می‌دهد و لابی‌هایی که در داخل آمریکا دارد و جریان ترامپ که در انتخابات رأی بالایی کسب کرد (باوجوداینکه رأی لازم را برای رئیس‌جمهور شدن نداشت) یافت. همه این‌طرف‌ها مترصد فرصت هستند که بتوانند فشارهای لازم را به دولت آقای بایدن وارد بکنند».
تیم دیپلماسی بایدن
ساداتیان در ادامه به تیم انتخاب‌شده‌ی آقای بایدن برای سیاست خارجی کرد و گفت: «آنتونی بلینکن، خانم وندی شرمن و از آن‌طرف مشاور امنیت ملی جیک سالیوان همه تیم جان کری در دولت اوباما بودند؛ حتی خود کری هم در مجموعه نیروهای آقای بایدن (تحت عنوان نماینده ویژه در امور اقلیمی) حضور دارد اما عملاً پشت پرده تیم سیاست خارجی است. نصب رابرت مالی هم در همین راستا است. گزینه‌هایی که انتخاب‌شده‌اند این ظن را تقویت می‌کند که بایدن درصدد تعامل و رابطه با ایران است. مثلاً آقای بلینکن در اولین کنفرانس مطبوعاتی‌اش به‌عنوان وزیر امور خارجه مطرح می‌کند که اگر ایران به برجام بازگردد ما هم برمی‌گردیم که آقای ظریف در کنفرانس مطبوعاتی‌اش در جواب گفت که چنین چیزی مطرح نیست و شما از برجام خارج‌شده‌اید و خودتان هم باید برگردید. رئیس‌جمهور هم ادعاها مبنی بر لزوم حضور کشورهای عربی و اسرائیل را رد کردند و گفتند که عضوی به برجام اضافه نخواهد شد.»
دریافت امتیازات بیشتر
این نماینده پیشین مجلس در ادامه تصریح کرد: «گمانم بر این است که این‌گونه اظهارنظرها برای این است که در عین بازگشت به برجام امتیازات بیشتری بگیرند. آمریکایی‌ها اگر بخواهند مستقیم به برجام برگردند درواقع نادرست بودن کارهای رئیس‌جمهور قبل را قبول کرده‌اند و پذیرفته‌اند ایران حق دارد غرامت خسارت‌های واردشده را از آمریکا بگیرد. این‌ها دنبال خارج کردن این موضوع از دستور کار هستند و می‌خواهند با استناد به کاهش تعهدات توسط ایران او را مقصر جلوه دهند. درحالی‌که مواضع و اقداماتی که دولت، وزارت خارجه و ظریف اتخاذ کرده‌اند، مواضع معقول درست و منطقی بوده است. حقیقت این است که شخص ترامپ از برجام خارج شد و اروپائی‌ها تحت‌فشار و تهدید آمریکا به تعهداتشان عمل نکردند.»
دولت فعلی یا آتی؟
سیدجلال ساداتیان در پایان با ابراز خوش‌بینی نسبت به احیای برجام، به خبرنگار ستاره صبح گفت: «من علاقه‌مندم که خوش‌بینی، یا بهتر بگویم واقع‌بینی خودم را اعلام بکنم مبنی بر اینکه آمریکا به برجام بر خواهد گشت اگر در مسابقه کسب امتیاز افراط نشود و دراین‌بین اصل قضیه زیر سؤال نرود. طرفین نباید موضع‌گیری‌های تند و توقعات امکان‌ناپذیر داشته باشند که در این صورت شرایط به نفع اسرائیل و عربستان و آن‌هایی که مخالف برجام بودند تمام می‌شود؛ و لازمه جلوگیری از همه این‌ها این است که مذاکرات با همین دولت انجام شود. برخی در داخل به دولت آمریکا می‌گویند شما با این‌ها مذاکره نکنید و تا دولت بعد صبر کنید. معلوم نیست اگر کار را عقب انداختیم و فاصله‌ای پیش آمد چه اتفاقی می‌افتد و ممکن است اوضاع بسیار متغیر شود. باید از فرصت پیش‌آمده استفاده کرد با تأکید بر اینکه مقصرین، یعنی آمریکایی‌هایی که خارج شدند و اروپایی‌هایی که به تعهداتشان عمل نکردند شروع‌کننده باشند. ایران همان‌طور که دولت و مجلس اعلام کرده‌اند در صورت وجود شرایط مطلوب آماده بازگشت به برجام است.»
پیام بایدن برای دنیا
همچنین دکتر علی بیگدلی، استاد دانشگاه و تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به نطق رئیس‌جمهور آمریکا گفت: «نخستین سخنرانی بایدن نه در کاخ سفید یا یک پایگاه نظامی بلکه در ساختمان وزارت خارجه انجام شد. این سخنرانی دو پیام مهم داشت: نخست اینکه ما به عرصه جهانی برمی‌گردیم و دیگری اینکه فصل دیپلماسی آغازشده است.» این کارشناس مسائل بین‌المللی بابیان اینکه «بایدن در صحبت‌های خود به‌صورت مستقیم به ایران و مسائل خاورمیانه اشاره نکرد و این را باید از زیرکی او دانست»، گفت: «او از این کار احتمالاً دنبال دو هدف است: کم‌اهمیت جلوه دادن مسائل خاورمیانه و کم کردن التهابات این ناحیه از جهان که به‌خصوص با پررنگ‌تر شدن دخالت اسرائیل در مسائل منطقه به شرایط حساسی رسیده است. آمریکا در این هفته‌های آغازین به دنبال رسیدن به یک توافق نسبی با متحدان اروپایی و البته چین و روسیه بر سر موضوعات مهم جهانی و بازگشت به نقش قدیمی خود یعنی رهبری جهان است و البته برخلاف ترامپ دنبال یک سیاست چندجانبه است. بایدن بعدازاین توافقات می‌تواند آماده‌تر به مسائل خاورمیانه و خلیج‌فارس بپردازد علت سکوت او درباره مسائل غرب آسیا همین است.»
برنامه جامع خاورمیانه
بیگدلی در ادامه این گفت‌وگو افزود: «به نظر می‌رسد بایدن چند ماه قبل از ورود به کاخ سفید برنامه جامعی برای خاورمیانه طراحی کرده که درنتیجه جلوی یکه‌تازی اسرائیل را خواهد گرفت و این مسئله بسیار مهمی است چراکه هر چه قدرت و آزادی عمل اسرائیل در منطقه و خلیج‌فارس بیشتر شود معادلات را به ضرر آمریکا رقم خواهد زد.» وی خاطرنشان کرد: «بایدن از بین تمام مسائل غرب آسیا تنها به مسئله یمن اشاره کرد و رهیافت او به این مسئله یک رهیافت شاید انسانی و نه نظامی و امنیتی بود و عربستان را از دخالت‌های گسترده در یمن منع و تهدید کرد که آمریکا دیگر سلاح‌های استراتژیک به این کشور صادر نخواهد کرد. او پیشنهاد داد که گروه‌های یمنی سلاح زمین بگذارند و برای رسیدن به صلح گفتگو کنند و این مسئله بسیار مهمی است چراکه معتقدم اگر آمریکا بتواند مسئله یمن را حل کند ضرورتی برای نزدیکی عربستان و اسرائیل نیست و این بازهم از قدرت اسرائیل در منطقه کم خواهد کرد.»
راه‌حل دیپلماتیک
این استاد و مؤلف باسابقه حوزه روابط خارجی تصریح کرد: «بایدن در دو هفته ابتدایی ریاست جمهوری خود با بیش از 10 رهبر جهانی گفتگو کرد و نخست‌وزیر اسرائیل جز آن‌ها نبود و این خود نشانه این است که دوره نزدیکی مفرط اسرائیل، عربستان و آمریکا به پایان رسیده است. اگرچه بایدن در سخنرانی خود به‌صورت مستقیم به موضوع ایران یا برجام اشاره نکرد اما افق ترسیم‌شده کاملاً به نفع ایران بود. معنی این دو پیام درواقع اعلام این بود که سیاست فشار حداکثری ترامپ تأثیر فلج‌کننده‌ای بر ایران نداشته اما در عوض چهره آمریکا را در جهان خشن و کدر کرده است. پیام بایدن باید ما را از کنش‌های آنی و احساسی غیر دیپلماتیک بازبدارد و باید بپذیریم که دیپلماسی راه‌حل مشکلات ما با دنیاست و باید این واقعیت را بپذیریم چنان‌که آمریکا نمی‌تواند ما را در وزن سنجی مسائل منطقه نادیده بگیرد ما هم نمی‌توانیم نقش آمریکا را در مسائل بین‌المللی نادیده بگیریم.»