پشت‌صحنه روند کاهشی قیمت ارز در بازار ایران چیست؟

ستاره صبح-

روز گذشته نرخ دلار به کمترین قیمت خود در شش ماه اخیر رسید و در مرز 20 هزار تومان معامله شد. آن‌گونه که فعالان بازار می‌گویند احتمالاً این سقوط قیمت دست‌کم تا پایان هفته ادامه داشته باشد و حتی شاید به زیر 20 هزار تومان هم برسد. قیمت سکه هم بعد از مدت‌های طولانی هفت‌رقمی شد و به کانال 9 میلیون تومان رسید. البته در مورد آینده بازار ارز و سایر بازارهای مالی نمی‌توان به‌روشنی و قطعی اظهارنظر کرد؛ چون رقم ورود و خروج نقدینگی در این بازارها مشخص نیست. به عقیده نگارنده تأیید نتیجه انتخابات آمریکا توسط کنگره و پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات سنا در کنار آغاز واکسیناسیون گسترده در کشورها از عوامل کاهش ریسک‌های سیاسی بین‌المللی و افت قیمت در بازارهای جهانی بوده است. همچنین سخنان رئیس‌جمهور مبنی بر احتمال افت قیمت دلار تا قیمت 15 هزار تومان در صورت آزاد شدن منابع ارزی بلوکه‌شده کشور، دلیل دیگر کاهش قیمت‌ها بوده است. به‌علاوه یکی از دلایلی که موجب می‌شود قیمت دلار کاهش یابد، ناشی از این است که برای یک سری از نیازها مثل سفرهای خارجی هنوز تقاضای زیادی ایجاد نشده است. در آینده هرچقدر سفرهای خارجی بیشتر شود، تقاضای دلار هم بیشتر خواهد شد. آنچه در بازار طلای داخلی موجب کاهش قیمت شده، ناشی از کاهش قیمت‌های جهانی طلا است. ازطرفی ما شاهد این هستیم که نقدینگی کوچکی از بازارهای  مختلف به سمت بازار رمزارزها به‌خصوص بیت‌کوین می‌رود. در مورد بازارهای موازی دیگر ازجمله مسکن در آذرماه به نقطه عدم رشد رسیدیم ولی این به معنای عدم رشد قیمت در این بازار نیست چون نقدینگی در اقتصاد ایران هرروز تولید می‌شود هرچند سرعت آن کمتر شده است. نویسنده بر این باور است که تا چند هفته آینده ما در وضعیت تعلیق یا بیم و امید قرار خواهیم داشت و بعدازآن با شرایطی که پیش خواهد آمد که بیشتر هم از جنس سیاسی و بین‌المللی است، ما باید دیدگاه‌های جدیدی را مدنظر قرار دهیم. به‌عبارت‌دیگر می‌توان گفت در هفته‌های آینده نقدینگی در حساب‌های بانکی پارک خواد ماند. البته داده‌ها نشان می‌دهد که فعلاً نقدینگی به دنبال یک پناهگاه است تا بازدهی داشته باشد و بعد سرمایه‌گذاران تصمیم می‌گیرند که به کدام سو روانه کنند. پیش‌بینی می‌شود دو موج کاهشی ارزش دلار در هفته‌های آتی رخ دهد. اولاً با آغاز فعالیت بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور ایالات‌متحده آمریکا از فردا، دلار یک افت دیگر و احتمالاً به پایین‌تر از 20 هزار تومان را تجربه خواهد کرد. ثانیاً در چند ماه باقی‌مانده از دولت دوازدهم احتمال تزریق منابع ارزی قابل‌توجه و کاهش قیمت‌ها وجود دارد تا دولت فعلی، بازارها را در آرامش به دولت بعدی تحویل دهد. البته به نظر می‌رسد عده‌ای از این موضوع خوشحال نمی‌شوند؛ برای مثال غلامعلی حداد عادل در سخنانی عجیب گفت: «نظام سلطه راضی نیست که ما در انتخابات 1400 دولتی از جنس مجلس یازدهم داشته باشیم! بعید نیست که مقداری ارز آزاد کنند یا قولش را بدهند یا با معادلات پولی ‌و ‌مالی بازی کنند و قیمت ارز و سکه پایین بیاید و مردم به یک سمت‌وسو بروند». بااین‌حال نگارنده بر این عقیده است که بهبود شرایط سیاسی و کاهش حجم تحریم‌ها در کنار افزایش فروش نفت و خروج از فهرست سیاه اف‌ای‌تی‌اف، می‌تواند قیمت دلار را تغییر داده و آن را به کمتر از ۲۰ هزار تومان نیز برساند. درنتیجه قیمت‌ها در سایر بازارها نیز می‌تواند کاهش یابد و به قیمت‌های سال‌های گذشته نزدیک‌تر شود.