ستاره صبح-
اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای از ایران خواست تا در تصمیم خود برای غنی‌سازی اورانیوم با خلوص بالا تجدیدنظر کند و به دیپلماسی فرصت بدهد تا توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ را نجات دهد. ۲۷ دولت اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که اواخر روز دوشنبه منتشر شد اقدام ایران برای غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد در تأسیسات زیرزمینی فردو را قدمی بسیار جدی در توسعه برنامه هسته‌ای دانستند و از این موضوع عمیقاً ابراز نگرانی کردند. در بیانیه اتحادیه اروپا آمده «در این مقطع حساس، اقدام ایران به تضعیف تلاش‌ها برای ایجاد یک‌روند دیپلماتیک منتهی خواهد شد. ما از ایران می‌خواهیم که از تنش‌های بیشتر خودداری کند و بلادرنگ درروند پیش‌گرفته تجدیدنظر کند». این بیانیه یک روز پس‌ازآن صادر می‌شود که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرد «ایران بسیار سریع در حال حرکت به‌سوی غنی‌سازی ۲۰ درصد است و برای نجات برجام فقط چند هفته وقت باقی‌مانده است و نه چند ماه.» مقامات ایران پانزدهم دی (چهارم ژانویه) اعلام کردند فرآیند غنی‌سازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصد با فرآیند تزریق گاز در تأسیسات اتمی فردو در نزدیکی قم آغازشده است. تولید مجدد اورانیوم با غنای ۲۰ درصد مصوبه مجلس شورای اسلامی است. پس‌ازآنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا توافق برجام را ترک و تحریم‌ها علیه ایران را دوباره اعمال کرد، تهران با ارجاع به مفادی در برجام، تعهدات خود در این توافق را گام‌به‌گام کاهش داد.
پیامد خروج از برجام
فریدون مجلسی، دیپلمات پیشین و تحلیلگر روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح گفت: «دولت متعهد است که فعالیت‌های هسته‌ای خود را تحت نظر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام دهد. اگر قرار باشد تهدید اخراج بازرسان آژانس عملی شود، ازآنجایی‌که این موضوع با تعهدات ایران در برجام مغایرت دارد، دیگر جای بحثی باقی نخواهد ماند و طرف‌های برجام به فعال کردن مکانیزم ماشه اقدام خواهند کرد. اگر برجام نبود و آن شش قطعنامه‌ای که احمدی‌نژاد آن‌ها را کاغذ پاره می‌خواند تعلیق نمی‌شد، طبق ماده هفت منشور ملل متحد، ایران به‌عنوان خطر صلح و امنیت جهانی معرفی می‌شد و سایر کشورها می‌توانستند علیه ایران اقدام نظامی به عمل‌آورند. درواقع مجوز جنگ در اختیار کشورها قرار می‌گرفت. اکنون خروج ایران از برجام که عده‌ای آن را مطرح می‌کنند، باعث می‌شود قطعنامه‌های قبلی فعال شود و ایران دوباره به ذیل فصل هفتم منشور ملل متحد بازگردد. من امیدوارم مخالفانی که در مجلس تهدید می‌کنند و برای خروج ایران از برجام قانون تصویب می‌کنند، مطلع باشند که آیا تهدیدهای آن‌ها مؤثر واقع می‌شود یا اثر معکوس بر جای می‌گذارد. خوشبختانه در پس تهدیدها و شعارهایی که عده‌ای مطرح می‌کنند، عقلانیتی در سطح تصمیم‌گیران ارشد نظام وجود دارد که از ضرر و زیان‌ها به کشور جلوگیری کند تا مردم به وضع بدتری دچار نشوند. ضمن آن‌که اگر این تهدیدات بخواهد عملی شود، واکنش‌های جهانی نسبت به تصمیم ایران، تند خواهد شد و در آن صورت کمتر کشور قدرتمندی حاضر است از تصمیم ایران حمایت کند».
جایگاه حقوقی برجام
رحمان قهرمان‌پور، پژوهشگر ارشد روابط بین‌الملل در گفت‌وگو با ستاره صبح با اشاره به رویکرد مثبت در دولت جدید آمریکا نسبت به برجام گفت: «به نظر می‌رسد آقای ظریف و تیم دیپلماسی ایران به دنبال آن هستند تا جایگاه حقوقی برجام تقویت شود. به همین خاطر آقای ظریف گفته بازگشت آمریکا به برجام از در بازگشت به قطعنامه 2231 باشد. به این معنا که جایگاه حقوقی برجام مستحکم شود و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل که پشتوانه حقوقی برجام است، تقویت شود؛ یعنی آقای ظریف معتقد است اگر بازگشت آمریکا به برجام چند ماه دیرتر شد و به عمر دولت دوازدهم نرسید، اشکالی ندارد؛ اما خود برجام به‌عنوان یک سند معتبر بین‌المللی تقویت شود و اگر آمریکا به آن بازگشت، دیگر مثل زمان آقای ترامپ، خروج از آن ساده و آسان نباشد؛ البته به نظر می‌رسد محتمل‌ترین گام بعدی بعد از بازگشت به برجام و اجرایی شدن این توافق، مذاکره درباره مسائل مختلف منطقه‌ای باشد احتمالا ایران و آمریکا حداقل طی یکی دو سال آینده مشغول برجام خواهند بود.»